De feestdag van San Juan, oftewel de Heilige Johannes, Sint-Jan, valt op 24 juni en wordt op de avond van San Juan, op 23 juni, op veel plekken in Spanje uitbundig gevierd. Met name aan de stranden langs de kust, om zo de lange zomer te verwelkomen. De Nacht van San Juan is te vergelijken met het Germaanse Midzomerfeest.

De meeste Spanjaarden beschouwen de feestdag als het echte begin van de zomer, het seizoen waarin Spanje bruist en leeft. Vuur en vuurwerk spelen een belangrijke rol en de vreugdevuren en vuurwerkshows op de stranden zijn legendarisch. De vreugdevuren van San Juan zouden zuiveren en beschermen, en boze geesten weg houden.

Wie was Sint-Jan (San Juan)?

24 juni zou de geboortedatum van prediker en profeet Johannes de Doper geweest zijn. Naar schatting leefde hij van 7 v. Chr. tot 30/35 jaar n. Chr. Johannes de Doper is de wegbereider van Jezus geweest en Jezus is door Johannes gedoopt in de rivier de Jordaan, vandaar ook de naam Johannes de Doper.

Waar kun je San Juan beleven?

San Juan wordt in grote delen van Spanje gevierd. Langs de kust is San Juan extra speciaal, omdat er vreugdevuren op het strand zijn. Iedere regio viert het feest op een eigen manier. Sommige mensen vieren het San Juan-feest met familie, sommigen met vrienden en sommigen met onbekenden op het strand. Lekker eten, drinken en muziek zijn vaste ingrediënten van de nacht van San Juan.

Lees ook: 12 oktober: Feestdag ‘Día de la Hispanidad’ in Spanje

Andalusië

San Juan in Malaga bij het strand met veel mensen

In Andalusië wordt San Juan gevierd in een aantal plaatsen, zoals Almuñécar, in de provincie Granada, waar de stranden voor één nacht als campings mogen worden gebruikt. Op de stranden van Malaga zie je vaak mensen springen over de vuurtjes die volgens de legende het lichaam en de ziel reinigen. Om middernacht in zee springen zou ook een manier zijn om boze geesten weg te spoelen. Ook wassen mensen om middernacht driemaal hun gezicht en voeten om drie wensen te doen voor een goed jaar.

Naast de vreugdevuren die de hele avond en nacht branden, zijn er soms ook muñecos, oftewel poppen, die worden verbrand. Dit wordt meestal rond middernacht gedaan. Het verbranden van de poppen is te vergelijken met de Fallas in Valencia, hoewel op kleinere schaal.

Catalonië

San Juan in Barcelona man tussen vuur en vuurwerk op straat

Op de avond van 23 juni vindt in heel Catalonië de Revetlla de Sant Joan plaats. In 1955 begon Francesc Pujada, burger van het dorp Vallespir (Noord-Catalonië), een traditie die tegenwoordig bekend staat als ‘la flama del Canigó’ (de vlam van Canigó). Op 22 juni komt een groep wandelaars samen om naar de top van de Canigó-berg te gaan om een kampvuur aan te steken. Op de ochtend van 23 juni halen verschillende vrijwilligers een fakkel met een vlam op de top van de Canigó, waarmee ze alle vreugdevuren van de omliggende steden en dorpen aansteken. Tegenwoordig is deze traditie zo sterk dat bijna alle dorpen in het noorden van Catalonië hun vreugdevuren op deze manier aansteken.

In Barcelona vindt het feest grotendeels plaats op het strand en op sommige pleinen in de stad. Op het strand zijn verschillende vreugdevuren te vinden en is er mooi vuurwerk te zien. Wat is er beter dan een nacht met vrienden op het strand doorbrengen en genieten van een goede sfeer in de buitenlucht terwijl je naar het vuurwerk kijkt? Sommigen nemen ook een duik in zee.

Lees ook: 8 x de feesten van Gràcia in Barcelona

Madrid

San Juan in Madrid mensen om vuur heen en man springt over vuur

In Madrid is San Juan eveneens kleurrijk, ondanks het feit dat hier geen kust te vinden is. Het grootste feest vindt plaats in Alcalá de Henares waar de feesten van San Juan vier dagen duren. In voorstad Alcobendas wordt het feest groot gevierd en in verschillende wijken van de hoofdstad eveneens. Ook hierbij spelen de vreugdevuren een belangrijke rol.

Valencia

Ook in Valencia is de nacht van San Juan een van de meest belangrijke momenten van het jaar, omdat het het officiële welkom voor de zomer is. Het feest in de regio vindt ook in dit geval plaats langs het strand. Een van de tradities is om om middernacht de zee in te gaan en over zeven golven te springen voor geluk. Springen over vuur is ook een mogelijkheid, net als in andere delen van het land. Het cijfer 7 wordt beschouwd als het nummer van de spirituele perfectie en het symbool van Gods werk.

Alicante

Hogueras Alicante grote iconische poppen

Tijdens San Juan in Alicante zijn er spectaculaire muziek, kleurrijke praalwagens en vuurwerk met duizenden mensen op de straten. De feesten in Alicante staan bekend als de Hogueras. Op de avond van de Hogueras wordt groots vuurwerk afgestoken in de vorm van een palmboom boven het vredige kasteel van Santa Bárbara, gelegen aan de baai van Alicante. Vanaf dat moment lichten er meer dan 100 hogueras (vreugdevuren) één voor één op. Ook in Alicante is het een traditie om zeven keer over het vuur óf over de golven in zee te springen voor geluk.

De inwoners van Alicante komen traditioneel op 23 juni bij elkaar voor een feestelijk diner. Op middernacht steken ze vreugdevuren aan, dansen ze eromheen, steken ze vuurwerk af en gaan zwemmen in de zee. Alicante viert San Juan met vreugdevuren en met ironische grote kartonnen en houten poppen, deze poppen heten ‘fallas’ of ‘hogueras’. Las Fallas is ontstaan door de traditie van timmerlieden. Eeuwen terug verbranden ze hun houten kaarsenstandaards om het voorjaar te begroeten, nu zijn deze houten kaarsenstandaards uitgegroeid tot gigantische kunstwerken van hout en piepschuim. De poppen vullen de straten van Alicante met humor voordat ze in vlammen opgaan tijdens de nacht van San Juan.

De koningin van het feest, bekend als de ‘Bellea del Foc’ (Schoonheid van vuur), wordt in mei gekozen uit de kandidaten die worden voorgesteld door een commissie in elke buurt. Het feest begint officieel op 20 juni met de ‘plantà’, het bouwen van enorme vreugdevuren met ironische kartonnen figuren.

Lees ook: 8 x Hogueras de San Juan in Alicante

Galicië

Queimada bereiding in een kleipot

De Galicische naam van San Juan is San Xoán. In Galicië wordt de nacht gevierd met vreugdevuren die na middernacht op het strand aangestoken worden. Ook in Galicië is het traditie om over het vuur te springen of om over zeven golven in de zee te springen. Verder verbranden mensen oude kleren en spullen die ze kwijt willen. Dit is een soort zuiveringsritueel.

Water is ook een belangrijk element in de nacht van San Juan in Galicië. Traditioneel verzamelden mensen water uit zeven verschillende fonteinen, een traditie die bekend staat als ‘facer o cacho’. Een “cacho” is een kom waarin je het water gedurende de nacht van 23 juni moet laten staan. De kom moet ’s nachts buiten staan, naast de kruiden van San Juan (zie hieronder). En de volgende ochtend moet je je gezicht ermee wassen.

Er is een derde element in de San Juan rituelen in Galicië: de kruiden. De San Juan kruiden die worden gebruikt zijn per streek verschillend al naar gelang wat er groeit. Desondanks hebben de meeste Galicische gemeenten een gemeenschappelijke formule die bestaat uit Sint-Janskruid, varens, kaasjeskruid, rozemarijn, o codeso, venkel en sjalot. Er zijn ook andere varianten waarbij gebruik wordt gemaakt van bijvoorbeeld hortensia, oregano, laurier en de bladeren van els, eik, kastanje, walnoot, vijg en sinaasappel.

Een typisch Galicische drank is Queimada. Dit wordt gezamenlijk gedronken in de nacht van San Juan om vriendschappen te behouden en kwade geesten op afstand te houden. Queimada wordt gemaakt van orujo, suiker, citroen- of sinaasappelschillen en een handje koffiebonen in een schaal van aardewerk. Terwijl het mengsel in een soeplepel wordt aangestoken met vuur zeggen de mensen eromheen een spreuk.

De queimada-spreuk gaat als volgt:

Uilen, padden en heksen; demonen, kabouters en duivels, Geesten van de mistige valleien, kraaien, salamanders en tovenaressen; Rechtopstaande zwarte kattenstaart en spreuken van de genezers.

Huis van wormen en ongedierte, vuur van de Heilige Compagnie, boze oog, zwarte vloeken; stank van de doden, donder en bliksem; sater’s snuit en konijnenpoot. Huilende vos, blaffende hond, doodskreet … Zondige tong van een slechte vrouw getrouwd met een oude man. Avernus van Satan en Beëlzebub, vuur van brandende lijken, felle branden in de nacht van Sint Silvester verminkte lichamen van onfatsoenlijke mensen, scheten uit de hel.

Gebrul van de woeste zee, Voorteken van schipbreuken. Onvruchtbare buik van de alleenstaande vrouw, miauwen van loopse katten. Vuile manen van de slecht geboren geit, en gedraaide hoorns van de gecastreerde ram…

Met deze steelpan zal ik de vlammen van dit vuur doen opstijgen dat lijkt op dat van de hel, en heksen zullen gezuiverd worden van al hun kwaad. Sommigen zullen vluchten op hun bezems, om te vedwijnen in de zee van Finisterre. Hoor! Luister naar dit gebrul…! Het zijn de heksen die zichzelf zuiveren in deze spirituele vlammen…

En wanneer dit heerlijke brouwsel, door onze strot glijdt, blijven ook wij allemaal vrij van het kwaad van onze ziel en van alle betovering. Krachten van lucht, land, zee en vuur! Tot u doe ik deze oproep: als het waar is dat je meer macht hebt dan het menselijk volk, reinig ons land dan van het kwaad en zorg er hier en nu voor dat de geesten van afwezige vrienden, deze queimada met ons delen.

In het Galicisch is de tekst zo:

Mouchos, coruxas, sapos e bruxas;
demos, trasnos e diaños;
espíritos das neboadas veigas,
corvos, pintegas, e meigas;
rabo ergueito de gato negro
e todos os feitizos das menciñeiras.

Podres cañotas furadas,
fogar dos vermes e alimañas,
lume da Santa Compaña,
mal de ollo, negros meigallos;
cheiro dos mortos, tronos e raios;
fuciño do sátiro e pe do coello,
ladrar de raposo, rabiño de martuxa,
oubeo do can, pregón da morte...

Pecadora lingua da mala muller
casada cun home vello.
Averno de Satán e Belcebú,
lume de cadáveres ardentes,
lumes fatuos da noite de San Silvestre,
corpos mutilados dos indecentes,
e peidos dos infernales cus...

Bruar da mar embravecida,
agoiro de naufraxios.
Barriga machorra da muller ceibe,
miañar dos gatos que andan á xaneira,
guedella porca da cabra mal parida
e cornos retortos de castrón...

Con este cazo 
levantarei as chamas deste lume
que asemella ao do inferno,
e as meigas ficarán purificadas 
de tódalas maldades.
Algunhas fuxirán a cabalo das súas escobas,
para iren se asulagar
no mar de Fisterra.

Ouvide! Escoitade estos ruxidos...!
Son as bruxas que están a purificarse
nestas chamas espiritosas...
E cando este gorentoso brebaxe 
baixe polas nosas gorxas,
tamén todos nós quedaremos 
libres dos males da nosa alma
e de todo embruxamiento.

Forzas do ar, terra, mar e lume!
a vós fago esta chamada:
si é verdade que tendes máis poder 
que a humana xente,
limpade de maldades a nosa terra 
e facede que aquí e agora,
os espiritos dos amigos ausentes 
compartan con nós esta queimada.

 

 

Meer leuke Spanjetips?

Cover Espanje 02-22

Lees dan ook het mooie tijdschrift ESPANJE!

  • Vier x per jaar 100 pagina’s inspiratie
  • Elke keer weer honderden tips
  • Met o.a. reistips, films, muziek, boeken en recepten
  • Vier edities voor slechts €19,95
  • Dat is ruim 35% korting op de winkelprijs van €31,80
  • Korting op Spaanse films en evenementen
  • Maak kans op gratis boeken
  • Altijd als eerste in huis
  • Ook de digitale editie in je mailbox, handig voor onderweg
  • Je regelt het meteen via deze link

bestellen