Wist je dat het astronautenpak een Spaanse uitvinding was? En de zwabberemmer en de lolly trouwens ook. Wij hebben een paar opmerkelijke Spaanse uitvindingen op een rijtje gezet die de wereld lekkerder, leuker, beter of makkelijker hebben gemaakt.
TAFELVOETBAL
De Galicische dichter, redacteur en uitvinder Alejandro Campos Ramírez werd wereldwijd bekend door een zeer populaire uitvinding: tafelvoetbal. Campos Ramirez, beter bekend als Alexandre de Fisterra (1919-2007) raakte in 1936 gewond tijdens bombardementen in Madrid en moest geruime tijd in het ziekenhuis blijven. Daar ontmoette hij veel kinderen die klaagden dat ze niet konden voetballen, wat hem op het idee bracht om het tafelvoetbal te maken. Hij vroeg zijn vriend Francisco Javier Altuna, een Baskisch timmerman, het eerste tafelvoetbalspel met pingpongbal te maken. Hoewel hij zijn uitvinding liet patenteren in 1937 moest hij het land ontvluchten na de machtsovername door Franco. De patenten verloor hij tijdens zijn tocht naar Frankrijk en zijn claim wordt derhalve nog steeds betwist. Hoe het ook zij, wij hebben er sindsdien van genoten.
Astronautenpak
Het astronautenpak werd in 1935 uitgevonden door Emilio Herrera Linares, een militair ingenieur uit Granada (1879 – 1967). Het pak had een koelsysteem, een microfoon en een systeem om ultraviolette straling tegen te gaan. Deze Spaanse uitvinding was de voorloper van de pakken van de NASA-astronauten. Herrera Linares was een uitstekende vlieger en wetenschapper wiens prestaties, zoals de creatie van ’s werelds eerste ruimtepak, eigenlijk nooit zijn erkend. Hij was een uitgesproken tegenstander van Franco en was minister van militaire zaken in de republikeinse regering in ballingschap. Hij overleed op 88-jarige leeftijd in Genève.
Zwabber met emmer
Ongetwijfeld een van de meest nuttige uitvindingen om het huis schoon te maken, de fregona. Tot dan toe werd een dweildoek gebruikt om de vloer schoon te maken, dus je moest bukken om het te doen. Zeer ongemakkelijke voor je lichaam en een zeer ineffectieve vorm van reiniging. Ook dit was weer een uitvinding van een militair, namelijk van ingenieur en luchtmachtofficier Manuel Jalón Corominas (Logroño, 1925 – Zaragoza, 2011). Hij had een dergelijk systeem gezien in Amerika en hij perfectioneerde het en patenteerde het in 1956. Hij begon zijn zwabber op grote schaal te produceren en exporteerde ze uiteindelijk naar meer dan 40 landen. Vanaf dat moment hoeven we niet meer op onze knieën om de vloer te schrobben. Nadat hij wereldwijd meer dan 60 miljoen zwabbers aan de man had gebracht, verkocht hij zijn aandelen in 1989 aan de Nederlandse multinational Curver BV.
Wegwerpspuit
Dezelfde Manuel Jalón, die van de dweil dus, is ook de uitvinder van de wegwerpspuit. Hij deed deze uitvinding in 1975. Hij gebruikte dun plastic in plaats van glas en kon de spuiten zo op grote schaal produceren. Vanuit de provincie Huesca gingen ze de hele wereld over. Dankzij deze uitvinding is grote vooruitgang geboekt in de wereldwijde gezondheidszorg.
De voorloper van de helikopter
Juan de la Cierva (1895 -1936) was de uitvinder van de voorloper van de helikopter, de autogiro. Deze uitvinder en luchtvaartwetenschapper geboren in Murcia, creëerde dit voertuig met een roterende vleugel die bewoog met de kracht van de wind. In 1925 verhuisde hij naar het Verenigd Koninkrijk. Met behulp van de Schotse industrieel James G. Weir richtte hij de Cierva Autogiro Company en verbeterde hij het rotorsysteem. Hij kreeg steun van een aantal bekende Britse vliegtuigontwerpers zoals Avro, Comper, De Havilland en Westland. Toen de Spaanse Burgeroorlog uitbrak, hielp hij Francisco Franco om de De Havilland DH-89 Dragon Rapide in handen te krijgen, waarmee de generaal van de Canarische Eilanden naar Spaans-Marokko vloog. Op 9 december 1936 kwam hij om bij een vliegtuigcrash met een KLM-toestel dat op weg was naar Amsterdam.
Onderzeeër
Deze boot is gemaakt door de Murciaanse ingenieur en marine-officier Isaac Peral (Cartagena 1851-1895) die een revolutie teweegbracht in de onderwaternavigatie door een onderwaterboot te ontwerpen die werd aangedreven door elektrische energie. De eerste Peral-onderzeeër was gemaakt van staal en werd met succes gelanceerd in 1888 en is momenteel te zien in de haven van Cartagena (Murcia). Benieuwd wat de initiële bouwkosten waren? Slechts 299.500 peseta’s (ongeveer 1.800 euro).
Digitale rekenmachine en afstandsbediening
Hoewel het de Fransman Blaise Pascal was die de eer heeft de uitvinder te zijn van de eerste rekenmachine, die met wielen en tandwielen werkte, was het de Spaanse civiel ingenieur en wiskundige Leonardo Torres y Quevedo die rond 1914 de eerste digitale rekenmachine creëerde. Deze calculator voerde de berekeningen autonoom uit. Torres y Quevedo (1852 -1936) vond in 1912 ook een schaakmachine uit, Torresmachine. In 1920 bracht hij hiervan een verbeterde versie uit. Hij was ook een pionier op het gebied van de ontwikkeling van de afstandbediening. In 1903 presenteerde hij de Telekino die werkte via elektromagnetische golven. Hij vroeg patent aan in Franrkijk, Spanje, het VK en de VS. Maar wegens gebrek aan financiering moest hij de ontwikkeling ervan staken.
De lolly
Je weet waarschijnlijk dat het Chupa Chups-logo in 1969 door Salvador Dalí is ontworpen, maar je kent de uitvinder misschien niet. Het was Enric Bernat (1923-2003) die in 1957 een revolutionair idee opvatte: maak een snoepje gemonteerd op een stokje. Hij richtte in 1958 het lollybedrijf Chupa Chups op en zijn eenvoudige uitvinding verspreidde zich snel over de hele wereld. Sinds 2006 is Chupa Chups eigendom van een Italiaans-Nederlandse multinational genaamd Perfetti Van Melle. Als curiositeit werd het in 1995 het eerste snoepje dat in de ruimte werd geconsumeerd.
Voorloper van het Ebook
Ángela Ruiz Robles, (1895 – 1975) was lerares, schrijfster en uitvinder. Omdat ze het zo sneu vond dat haar leerlingen steeds met grote tassen met boeken moesten zeulen, ontwierp ze in 1949 de mechanische encyclopedie, de voorloper van het elektronische boek, het ebook. Ruiz Robles (Doña Angelita, zoals ze in haar tijd heette), creëerde een apparaat met elektrische circuits en automatische spoelen waarmee teksten in verschillende talen konden worden gemaakt die digitaal konden worden gelezen. De lerares patenteerde haar uitvinding in 1962. We zouden iets meer dan een halve eeuw moeten wachten op het verschijnen van het eerste elektronische boek zoals we dat nu kennen.
Veilige kabelbaan
De funicular werd in 1887 als patent geregistreerd. De uitvinder is Leonardo Torres Quevedo die de eerste kabelbaan geschikt voor het openbaar vervoer van mensen maakte. Deze werd in 1907 in gebruik genomen op de Monte Ulía in San Sebastián. En het zou niet lang duren voordat deze de grenzen zou oversteken. In feite is de kabelbaan die zich in de Niagara Falls bevindt, geïnspireerd op deze uit 1887. Ook in Chamonix, Bolzano, Grindelwald en Río de Janeiro werden kabelbanen volgens het principe van Torres Quevedo gebouwd. Zoals je kunt zien is de uitvinder een naam die je al eerder zag. Hij bedacht ook de digitale rekenmachine.
