De Spaanse taal & Cultuur

Waar bij ons carnaval vooral in het zuiden uitbundig wordt gevierd, is dit in heel Spanje het geval, hoewel het feest overal anders is. Het feest werd al gevierd door de oude Grieken en Romeinen als voorjaarsfeest. Tenerife is waarschijnlijk de bekendste plek voor toeristen om te gaan carnavallen in Spanje. Het carnaval heeft hier veel weg van dat in Rio de Janeiro. Er zijn veel straatmuzikanten en praalwagens te bewonderen.

Het verhaal over de romavrouw Carmen, geschreven door de Fransman Prosper Mérimée  inspireerde Bizet tot zijn beroemde opera waar bijna iedereen wel wat melodiën uit kent. Deze was weer de basis voor tal van balletten. De Spaanse choreograaf Gustavo Ramírez Sansano (44) maakt in 2012 een dansversie van de opera voor zijn Luna Negra Dance Theatre in Chicago: Carmen.maquia, ofwel de kunst van Carmen. Hij was op dat moment net verlaten door zijn vriend en voelde zich vooral verwant met don José uit de opera. Don José wordt smoorverliefd op Carmen, en Carmen beantwoordt die liefde, maar dan ontmoet ze de stierenvechter Escamillo en ziet ze Don José niet meer staan.

Eind januari en begin februari 2021 wordt de Spaanse cultuur gevierd in heel Nederland. Overal zijn concerten, voorstellingen en films. Onze tips zijn bijvoorbeeld de prachtige documentaire A way to B, over dansers met een beperking in Barcelona. Verder staat de Spaanse opmuziek centrael op Noorderslag. En dan kun je vanaf dit weekend ook nog naar een gloednieuwe opera over Don Quichot, is Carmen te zien in een nieuwe balletversie en brengt de Flamenco Biënnale Nederland weer een serie verrassende voorstellingen op podia door het hele land. Hieronder vind je meer informatie en links naar de kaartverkoop.

Op 22 januari 2023 gaat een geheel nieuwe opera over Don Quichot in première en jij kunt daar aan meewerken. In alle speelsteden in het land organiseert OPERA2DAY schrijfavonden, waarbij je onder leiding van een docent een eigen avontuur schrijft.  Dat verhaal wordt een paar dagen later gebruikt in de opera en zal ook in een boek verschijnen. En het leuke is: de schrijfavond is helemaal gratis. Sterker nog, je mag de opera een paar dagen later ook gratis bijwonen. Veel of weinig schrijfervaring… het boek wel of niet gelezen… iedereen is welkom.

Op 1 januari wensen mensen in heel Spanje en Latijns-Amerika elkaar Feliz Año Nuevo, Gelukkig Nieuwjaar. Maar in sommige regio’s kun je beter een andere wens uitspreken als je wilt laten zien dat je de taal en de cultuur van die plek een warm hart toedraagt. In Baskenland zeggen ze bijvoorbeeld Urti berri on, in Catalonië wensen ze elkaar Bon any nou terwijl de Galiciërs het houden bij Bo ani novo. En dan het asturleonés, de taal die nog door zo’n 250.000 mensen wordt gesproken in Asturië en een deel van León. Daar zeggen ze Gayoleru anu nuevu!

In Spanje hebt je veel kersttradities: van levende kerststallen tot de loterij El Gordo. In Andalusië zijn vooral de zambombas heel bijzonder.  Dorpelingen en families komen samen op een patio, plein of in de flamenco peñas (verenigingen) om rond een vuur flamenco- en kerstliederen te zingen, begeleid door instrumenten zoals zambombas, tamboerijnen, gitaren en allerlei andere voorwerpen waar je geluid mee kunt maken. Er wordt gezongen gedanst en meegeklapt en de innerlijke mens verkwikt met lokale wijnen en traditionele zoetigheden.

Netflix heeft in najaar 2022 weer een aantal mooie Spaanstalige films en series online gezet. Van een speelfilm over de grote Spaanse internationale oplichter en bankrover Lucio Urtubia (zeg maar La Casa de Papel maar dan in het echt) tot Mexicaanse komedies en een echte kerstfilm.

Ben je ooit rond de kerstdagen ion Spanje geweest? Dan heb je ze vast wel eens gezien, de belenes vivientes, levende kerststallen.Letterlijk betekent het levende Bethlehems. Het zijn hele spektakels waarbij dorpelingen de geboorte van Jezus in een stal in Bethlehem nabootsen. Deze mag je niet missen als je in de buurt bent!

Toen Rosalía Vila op 7-jarige leeftijd tijdens een familie-etentje een liedje zong en daarna haar ogen open deed, zag ze hoe iedereen aan het huilen was. Ze snapte niet precies wat er was gebeurd, maar wist wel dat ze iets met haar muziek kon doen. Inmiddels is daar ook de rest van Spanje van overtuigd.

Ook in de meeste Spaanse steden gaan binnenkort de kerstmarkten weer open. Dit zijn de leukste kerstmarkten in het land.

Rond de kerstperiode kun je er in Spanje niet omheen. In de grootste steden en kleinste dorpen verschijnen de kerststallen in het straatbeeld. Soms heel klein, andere keren enorm – inclusief levende dieren of zelfs mensen. Ook bij veel mensen thuis tref je er een aan. Tien weetjes over de Spaanse kerststal.

Iédereen hoopt op 22 december in de prijzen te vallen tijdens El Gordo – ‘De Dikke’ – , de jaarlijkse oudejaarsloterij. En dit jaar helemaal…

Voor wie een overzicht van alle feestdagen in Spanje zoekt, hebben wij alle feestdagen in alle regio’s op een rijtje gezet. Behalve de officiële nationale feestdagen zijn er ook regionale en lokale feestdagen. Wij hebben alle feestdagen voor alle regio’s ook op een rijtje gezet.

Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan... Van de aankomst van de Sint tot pakjesavond zetten kinderen in heel Nederland hun schoenen voor de schoorsteen en worden er pepernoten gegeten. En na pakjesavond vertrekt de Goedheiligman opnieuw richting Spanje. Maar...

Lekker van bar naar bar slenteren tijdens je vakantie? Dat is in Spanje geen enkel probleem! Nergens ter wereld zijn namelijk zoveel bars te vinden als in Spanje: niet minder dan één per 175 inwoners. Daarmee heeft Spanje meer bars dan ziekenhuisbedden per inwoner. Maar ook eten thuis laten bezorgen is in Spanje nu uitermate populair. Ruim een derde van de Spanjaarden laat meerder malen per week  eten thuisbezorgen.

Op 1 november wordt in Spanje de Día de Todos los Santos gevierd. Op deze dag wordt traditioneel eer betoond aan overleden heiligen, hoewel in Spanje ook overleden familieleden op deze dag worden herdacht. Bij ons staat dit feest bekend als Allerheiligen.

Een beetje Spanje-kenner weet dat er heel wat islamitische invloeden zijn terug te vinden in Spanje, dankzij de Moorse overheersing van een groot deel van het Iberisch Schiereiland. De meeste islamitische bouwwerken uit die tijd zijn terug te vinden in wat nu de regio Andalusië is, maar ook op andere plekken in Spanje kun je moorse architectuur bewonderen.

Hou je van Picasso en van Spanje? Pak je agenda dan maar want 2023 is het Picassojaar. Ter ere van zijn 50e sterfjaar zijn er maar liefst meer dan 50 Picassotentoonstellingen over de hele wereld, waaronder 16 in Spanje. Centraal daarin staan vier steden waar Picasso woonde:  Málaga, zijn geboortestad;  A Coruña, de stad waar hij begon te schilderen en waar zijn jong gestorven zus begraven ligt; Madrid, de stad waar hij studeerde en Barcelona, de stad waar hij als jonge man woonde.

Bijna zes jaar na haar laatste bezoek komt de Spaanse schrijfster María Dueñas opnieuw naar Nederland om in het Instituto Cervantes in Utrecht te praten over haar laatste roman Sira. Deze roman is het langverwachte vervolg op Het geluid van de nacht, de internationale bestseller van María Dueñas. Spionne Sira Quiroga neemt je in de naoorlogse jaren weer mee op avontuur. Hoewel ze toe is aan een rustig bestaan met man en kind zet een tragisch ongeval haar wereld op zijn kop. Z

De Nederlandse markt is momenteel een van de belangrijkste markten voor de Regio Valencia.  Dat zei de Valenciaanse minister van toerisme,  Francesc Colomer, gisteravond tijdens een bijeenkomst met de pers en de reisbranche in Amsterdam. In 2021 stond Nederland op de derde plaats. Samen met Vlaanderen is Nederland helemaal koploper.

Niet zo lang geleden was saffraan een spaarpot voor families in Spaanse dorpen, vooral op de Spaanse hoogvlakte van La Mancha. Nu is het slechts een enkele familie die zich er nog mee bezighoudt. Met passie en precisie. Maar de Spaanse saffraan is in gevaar. Dat komt door slechte oogsten – het gevolg van warme zomers – maar ook door de massale import van saffraan uit Iran. Die is goedkoper maar veel slechter van kwaliteit en gaat in Spanje nu over de toonbank als ‘azafrán español’.

In 2010 verdween de Nederlander Martin Verfondern spoorloos in het afgelegen bergdorpje Santoalla in Galicië. De Spaanse regisseur Rodrigo Sorogoyen raakte gefascineerd door deze gebeurtenis en maakte er een prachtige film over: Las Bestias,
Sorogoyen was vooral geïntrigeerd door de vrouw van de verdwenen man, Margo Pool, die besloot te blijven ondanks de gevaren die op de loer lagen. In deze psychologische thriller is Martin, el holandés, vervangen door Antoine, el francés, magnifiek gespeeld door Denis Ménochet. Net als de Nederlanders is hij met zijn vrouw Olga een ecologische boerderij begonnen in de bergen in Galicië, waar het leven hard is. De dorpelingen hopen uit hun armoede te geraken door windmolens te laten plaatsen bij het dorp, maar Antoine weigert mee te doen.

Onvoorstelbaar maar het is nooit eerder voorgekomen: Antonio Banderas en Penélope Cruz samen als directe tegenspelers in een film. Maar het is de Argentijnse regisseurs Mariano Cohn en Gastón Duprat, makers van succevolle komedies als El hombre de al lado en El ciudadano ilustre gelukt met Competencia Oficial. Ze acteren niet alleen in de film maar hebben zelf meegschreven aan het script. En dat levert een zeer vermakelijke en interessante film op, waarin vooral Banderas alles uit de kast trekt om te laten zien waarom hij een topacteur is.

12 oktober is een nationale feestdag in Spanje, de ‘Día de la Hispanidad’. Winkels en scholen blijven dicht. Maar wat is de oorsprong van dit feest? Wereldwijd en ook binnen Spanje worden verschillende namen gebruikt voor de feestdag in de Spaanstalige wereld op 12 oktober. Dit zijn de verschillende benamingen die je kunt tegenkomen: Día de la Fiesta Nacional, Día Nacional de España, Fiesta de la Hispanidad, Día de la Raza, Día de la Madre Patria, Día del Descubrimiento