Carmen is een must voor iedereen die van Spanje houdt. Het boek waar de opera van de Fransman Georges Bizet op gebaseerd is, schreef zijn landgenoot Prosper Mérimeé in 1845, na lange omzwervingen door Spanje. In de zomer van 2022 is de reprise van deze legendarische opera gelukkig weer te zien in de Nationale Opera & Ballet in een uitvoering waar meer dan 100 figuranten aan meedoen. Het belooft een groot spektakel te worden. Niet in de laatste plaats vanwege de fantastische dirigent en solisten. De jonge Canadese orkestleider Jordan de Souza is toonaangevend voor zijn generatie en maakt met een frisse benadering van Bizets partituur zijn debuut bij De Nationale Opera. De uitzonderlijke Franse tenor Stanislas de Barbeyrac zal de rol van Don José vertolken en met J’Nai Bridges in de rol van Carmen komt een van de meest gevraagde Carmens van dit moment naar Amsterdam.
Waar gaat de opera Carmen over?
In 1829 trok de Franse schrijver Prosper Mérimeé de Pyreneeën over om Spanje te ontdekken: hij bracht uren door in het Madrileense Prado, bestudeerde de moorse architectuur in Sevilla en Córdoba, bezocht stierengevechten en ontmoette de graaf en gravin van Montijo. De gravin vertelde hem het verhaal over het zigeunermeisje dat werd neergestoken door een soldaat die verliefd op haar was. Ook Mérimées hoofd sloeg op hol. Hij scheef meteen na terugkeer in Frankrijk over haar, en zou 15 jaar later een novelle over haar uitgeven. Bizet nam Mérimeés verhaal 30 jaar later flink onder handen. Prostitutie, grove berovingen en zelfs het vermeende huwelijk van Carmen met een bandiet zijn geschrapt. Het meisje Micaëla, door Bizets librettisten bedacht als brave tegenhangster van Carmen, bestaat niet eens bij Mérimée. Gelukkig maar dat Bizet haar een rol heeft toebedacht, want de stem en de onschuld van de sopraan geven de opera meer kleur en diepte.
Bekend van bananen en Formule I
Iedereen kan wel een liedje meeneuriën van de opera. Wie heeft er als kind nu niet ‘tien pond bananen, bananen zijn gezond’ gezongen. En die melodie die je hoort na de prijsuitreiking van een Fomrule I wedstrijd: dat komt ook uit de opera Carmen. Omdat heel veel melodieën zo bekend zijn is deze opera ook een geweldige kennismaking met het genre voor mensen die nog nooit een opera gezien hebben. Bovendien spreekt het verhaal bijna iedereen aan: hartstocht, liefde, vreemdgaan en wraak. De opera begint met de scène waarin Micaëla een brief van haar moeder komt brengen aan Don José. Zij wil graag dat haar zoon met de kuise Micaëla trouwt. En Don José heeft daar wel oren naar, tot hij verleid wordt door de sensuele Carmen, die hij moet bewaken maar laat gaan, waardoor hij zelf de bak indraait. In het tweede bedrijf zien we hoe Carmen tijdens zijn gevangenschap de razend populaire toreador Escamillo ontmoet. Ze weerstaat zijn avances, omdat ze verliefd is op Don José. Maar als haar geliefde terug is, raakt ze snel teleurgesteld omdat hij ervoor kiest om naar de kazerne terug te keren in plaats van samen met haar van het vrije leven te genieten. Dat leidt tot een van de mooiste duetten van de hele opera, waarin Carmen de vrijheid bezingt. Na een schermutseling met luitenant Zuñiga, die Carmen probeerde te versieren, zit er voor Don José echter niks anders op dan te blijven.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte!
Spectaculair slotstuk
In de derde akte leest Carmen zichzelf de kaarten en trekt ze keer op keer de dood. Als Escamillo naar het kamp komt om iedereen uit de nodigen voor zijn volgende stierengevecht, vraagt Carmen Don José om met Micaëla mee te gaan naar zijn zieke moeder. Hij doet het gedwee maar keert terug als de bende voor het stierengevecht in Sevilla is. Hij eist Carmens liefde op, en zegt dat hij met een schone lei wilt beginnen. Maar Carmen weigert. Ze gaat liever dood dan dat ze haar vrijheid opgeeft. ‘Jamais Carmen ne cédera! Libre elle est née… et libre elle mourra!’ zingt ze. Daarmee is Carmen nu nog het boegbeeld voor alle vrouwen die kiezen voor zelfbeschikking, zelfs tot de dood erop volgt. Dit geweldige slotstuk wordt de de Nationale Opera gebracht met een stieren-arena vol figuranten. Een geweldig spektakel!
De opera Carmen is van 3 t/m 22 september 2022 te zien in Nationale Opera & Ballet (de Stopera). Klik hier voor meer informatie en kaarten
