Flamencozangeres Luna Zegers staat de komende weken op het podium met haar nieuwe programma Lorca – Tussen licht en duister. Daarin brengt ze gloednieuw repertoire gebaseerd op het werk van de Andalusische schrijver Federico García Lorca, die een onmiskenbaar stempel heeft gedrukt op de flamenco. In het EXCLUSIEVE INTERVIEW MET LUNA hieronder vertelt de Mokumse Spaanse over haar nieuwe avonturen.
Luna, bekend van de tv-programma’s De Reünie, I can see your voice en Top 2000 A Gogo, is wereldwijd de eerste en enige niet-Spaanse die ooit is afgestudeerd aan een Spaans Conservatorio Superior in flamencozang. Ze bracht in 2016 haar debuutplaat Entre Dos Mundos uit. In hetzelfde jaar verscheen haar boek SOLO, een aangrijpend autobiografisch verhaal over hoe de Brabantse Lonneke haar stem vond in de Spaanse flamenco nadat in haar tienerjaren haar vader, moeder en zus waren overleden. Lonneke was alleen op de wereld. Ze reisde naar India, werd Luna en studeerde als enige buitenlander ooit af aan het prestigieuze conservatorium van Barcelona. Ze schrijft al jaren een column over haar leven in Spanje en muziekrecensies voor de mooie Spanje-glossy ESPANJE!. In het interview hieronder vertelt Luna over haar band met en bewondering voor Lorca en de totstandkoming van haar nieuwe voorstelling. De voorstelling is te zien op
Zondag 21 april 2024 om 15.00 uur, Orgelkring, Panningen
Vrijdag 26 april 2024 om 20.30 uur, Theater Ludens, Voorburg
Zondag 12 mei 2024 om 16.00 uur in Theater LUX, Nijmegen
Zaterdag 15 maart 2025 om 20.00 uur in Theater Kielzog, Hoogezand
Boek nu je tickets en maak kans op het boek Solo en de cd Entre dos Mundos van Luna óf een abonnement op ESPANJE! Mail voor 26 april je ticketbevestiging naar mailespanje@gmail.com om kans te maken.
Hoe zou je je nieuwe voorstelling Lorca – Tussen Licht en Duister omschrijven?
In deze muzikale theatervertelling neem ik het publiek mee in een verhaal dat langs verschillende thema’s voert die me bezighouden en waaraan ik uiting geef in muziek, liedteksten en verhalen. Het is geen Lorca-biopic, eerder een dialoog met de dichter over onderwerpen die ons beiden bezighouden. Weinig mensen in Nederland kennen zijn uitgebreide werk goed, terwijl hij wereldwijd de meest gelezen Spaanse dichter is volgens Instituto Cervantes. Ik ga in gesprek met Federico García Lorca en zijn werk, ik zing en vertel verhalen waarbij een aantal universele levensvragen en grote thema’s centraal staan. Natuurlijk klinkt er ook flamenco, en daarvoor neem ik twee geweldige muzikanten mee met wie ik al jaren speel: flamencogitarist Vicente Santiago en percussionist Javier Infestas. Het wordt een levendige voorstelling waarin ik me, vanuit mijn fascinatie met de tegenpolen licht en donker, vooral focus op lichtheid.
HET INTERVIEW GAAT VERDER ONDER DE FOTO 💃💃💃
Welke verwantschap voel je met Lorca?
Lorca was een levenslustige dromer die met onvermoeibare energie en een klaterende lach de wereld om hem heen probeerde te duiden in verhalen. Die verhalen konden allerlei vormen krijgen: liederen, gedichten, theaterstukken of lezingen waarin hij als spreker achtergronden gaf bij zijn creatieve werk. In al deze verschillende uitingsvormen was hij onmiskenbaar Lorca. Hij werd in 1936 op 38-jarige leeftijd vermoord door de nationalisten van Franco. Net als Lorca werk ik ook in verschillende vormen, want gedichten of liedteksten vereisen een zeker ritme en een beknoptheid die soms heel prettig is, terwijl het schrijven van een boek of theatervoorstelling me weer heel andere mogelijkheden geeft. Daarnaast hebben we bepaalde onderwerpen gemeen: Lorca laat de maan, de nacht, liefde en verlangen, melancholie en de dood veelvuldig langskomen: dezelfde thema’s die ook in mijn werk steeds terugkeren. Veel mensen denken overigens aan Lorca als een schrijver van voornamelijk tragische teksten, maar in zijn werk is ook veel humor te vinden, zoals in het prozagedicht La gallina (De kip). Humor en surrealisme liggen soms dicht bij elkaar.
Wat vind je zijn mooiste gedicht?
Ik heb werkelijk geen specifieke favoriet. Sterker nog, ik merk dat ik naarmate ik dieper in Lorca’s werk duik, juist steeds meer het geheel zie als een verhaal van een diepe voeler met verschillende facetten. Zijn vroege werk in zijn Libro de poemas en Poema del cante jondo is zo anders dan zijn latere bundels Poeta en Nueva York en Diván del Tamarit, en juist die verschillende stadia vind ik fascinerend. Wat betreft mijn eigen songs, hoofdstukken uit mijn boek SOLO of columns voor ESPANJE! heb ik ook geen favoriet; ieder schrijven is als het ware een ander personaje. Al zijn de vele gedaanten waarin Lorca de maan een rol laat spelen in zijn werk natuurlijk voor mij als Luna steeds mooie spiegels, metaforisch gezien. En aangezien dat bijna de helft van zijn gedichten betreft, kan ik flink mijn hart ophalen! In het algemeen vind ik het heel mooi dat bij Lorca kleur letterlijk en veel aanwezig is in de teksten, en het taalgebruik is ontzettend beeldend. Lorca’s gedichten zijn als het ware allemaal kleine tekeningen. Althans, zo lees ik ze.
Wat betekent Lorca voor de flamenco?
De rijkdom van zijn taal, de overvloedige symboliek en zijn verkenning van universele thema’s zoals liefde, dood, passie en menselijke identiteit maken zijn teksten dankbaar materiaal om op muziek te zetten. Het overgrote deel van de traditionele liedteksten die we nog steeds zingen in de flamenco is van de hand van dichters Antonio en Manuel Machado en van Federico García Lorca. Hiermee hebben zij een sterk stempel gedrukt op de verhalen die we vertellen in dit muzikale genre. Flamenco is ondenkbaar zonder teksten van Lorca, mede door een beroemde artiest als Camarón de la Isla die voor zijn baanbrekende plaat La Leyenda del Tiempo teksten van Lorca op muziek liet zetten. Een prachtig recent album met teksten van Lorca is het intrigerende Tengo tres estrellas y veinte cruces van Ángeles, Victor, Gloria & Javier, dat duidelijk maakt dat Lorca’s beeldende teksten anno 2024 nog steeds tot de verbeelding spreken.
Heb je nieuw repertoire geschreven voor deze voorstelling?
Ja, voor Lorca – Tussen Licht en Duister heb ik nieuwe stukken geschreven waarin ook de dichter zijn stem laat horen en zijn gedichten laat spreken. Muzikaal gezien heb ik voor dit verhalende theaterconcert gekozen voor een mix van stijlen: er klinkt traditionele flamenco, maar ook modernere flamenco van mijn eigen hand. Daarnaast sla ik met dit programma een nieuw pad in met muzikale vormen die minder direct gelinkt zijn aan flamenco en die me weer heel andere tools in handen geven om verhalen te vertellen door middel van muziek. Verder heb ik ook een aantal tracks geschreven die onder de noemer ‘Spaanstalige popmuziek’ vallen. Deze vullen het verhaal en het muzikale geheel precies aan, daar waar ik een ander geluid wilde dat heel andere associaties oproept. Er komt heel veel kijken bij het maken van een theaterprogramma. Gelukkig heb ik hulp van goede mensen zoals mijn Impresariaat Koperen Kees, tekstcoach en toneelschrijver Don Duyns, mijn vriend Ray die verantwoordelijk voor het sound design en grafisch ontwerper Gil Crielaard.
Komen de nieuwe stukken ook op je nieuwe cd?
Jazeker! Momenteel ben ik druk met de laatste loodjes om Lorca – Tussen Licht en Duister vorm te geven en met de repetities hiervoor. Zodra de voorstelling in de theaters speelt zal ik deze steeds nog wel wat bijschaven, maar dan heb ik ook weer veel meer ruimte om verder te werken aan de nieuwe songs voor mijn nieuwe album. Momenteel heb ik demo-versies opgenomen van al een stuk of 10 tracks die ik nog verder wil uitwerken en goed wil opnemen en produceren, en voor de plaat komen er nog een aantal bij. Ook hier zijn er weer verschillende stadia waarin zo’n album langzaam vorm krijgt, en tussen het allereerste song-idee tot de goed opgenomen en mooi geproduceerde, gemixte en gemasterde versie die het publiek hoort, zit vaak een behoorlijke tijd. Sommige stukken moeten ook rijpen en deze veranderen soms ook steeds, totdat je er op een gegeven moment een versie van vastlegt. Ook zullen sommige tracks straks op het album heel anders klinken dan de versies die we er in dit theatrale vertelconcert van laten horen. Dat vind ik zelf echt heel leuk: dat hetzelfde lied in verschillende uitvoeringen zo’n totaal andere rol kan aannemen.
Waar ben je verder mee bezig?
Sinds vorig jaar volg ik een opleiding tot muziekproducer, dus dat loopt dwars door al mijn werkzaamheden. In deze opleiding leer ik de meer technische kant van het opnemen en produceren van muziek, waarmee ik mijn kennis en ervaring op dit vlak wil vergroten. Tot nu toe heb ik altijd veel analoog en akoestisch gewerkt, maar de oneindige mogelijkheden van het digitale creatieve werkveld intrigeren me enorm. Je kunt zulke andere sounds en sferen neerzetten, en daarnaast geeft het me veel mogelijkheden om steeds autonomer te werk te gaan, in plaats van altijd anderen nodig te hebben voor het verwezenlijken van een bepaald geluid dat ik van binnen hoor. Ook merk ik dat het mijn creativiteit weer op hele andere manieren stimuleert en dat ik nu begin om ook op hele andere, nieuwe manieren muziek te maken, zowel alleen als met anderen. Naast muziek en theater ben ik ook actief als ‘motivational performer’, zoals ik het zelf noem: Als spreker kunnen organisaties en particulieren me boeken voor het geven van een muzikale lezing over onderwerpen die me aan het hart gaan en waarin ik een expertise heb opgebouwd, zoals rouw en verliesverwerking, levenslust en veerkracht, persoonlijk leiderschap, zingeving, inspiratie en motivatie. En elk kwartaal schrijf ik met veel plezier mijn column en de muziekrubriek voor ESPANJE!!
Zie je als recensent opvallende trends in de Spaanse muziek op dit moment?
Het valt me al een aantal jaren op dat elektronische elementen steeds geaccepteerder worden in ieder genre, en dat genre-grenzen zich steeds meer verleggen en in elkaar overvloeien. Vanuit mijn eigen perspectief als muzikant vind ik dit ook heel logisch, want ten eerste heeft inmiddels bijna iedereen met een computer een scala aan mogelijkheden die er eerder niet op deze schaal waren. Ten tweede zijn we bijna zonder uitzondering allemaal steeds breder en eclectischer gaan luisteren, waardoor onze perceptie van de afbakening van muziekstijlen en genres is veranderd. Wat ik mooi vind om te zien is dat men zich in een groot land als Spanje nog steeds laat inspireren door cantes en geluiden uit de eigen regio, maar dat deze vaak op een spannende en verfrissende manier worden verweven met meer elektronische texturen die zo’n traditioneel lied of tekst ineens helemaal deze eeuw in kunnen trekken. Carola Ortiz doet dat bijvoorbeeld mooi op Cantareras.
HET INTERVIEW GAAT VERDER ONDER DE FOTO 💃💃💃
Je woont een deel van het jaar in hartje Barcelona en een deel van het jaar in de Amsterdamse Jordaan. Wat betekenen beide plekken voor je?
Ze zijn allebei mijn thuis, met alles wat daarbij hoort: ik heb er een piano en schrijf er muziek en teksten, ik heb er een kring van lieve vrienden en fijne collega’s, ik heb er werk, ik laat me er inspireren door het bruisende culturele leven van beide en spreek er de taal zonder een seconde te hoeven nadenken. Het zijn de steden die me het meest hebben gevormd, als mens en als creatief. De mogelijkheden die ze bieden zijn heel verschillend en het sociale en professionele leven werkt soms heel anders, dus ik heb geleerd om razendsnel te schakelen tussen deze werelden. Dat schakelen heeft me op allerlei gebieden een rijkdom aan ervaringen gegeven. Overigens was Barcelona lang dé plek waar ik me het meest thuis voelde, maar inmiddels voel ik me écht 50-50 verbonden aan zowel Barcelona als Amsterdam. Ik ben me ervan bewust hoe bijzonder het is dat ik dit zo kan doen, met werk en een sociaal leven in twee landen. Allebei inspireren en motiveren ze me om het beste van beide werelden te blijven combineren in mooie muziek en verhalen, waarin ik mijn publiek graag laat meegenieten.
Nu sta je in een paar theaters, volgen er later meer?
Klopt, er staan in april een aantal speeldata in Nederlandse theaters, en de bedoeling is om Lorca – Tussen Licht en Duister volgend theaterseizoen in heel Nederland te brengen. Overigens is dit vertelconcert ook te boeken in de vorm van een huiskamervoorstelling, dus wie daarin geïnteresseerd is, kan via mijn website contact met me opnemen. In een vertaalde versie wil ik dit programma ook elders gaan spelen, natuurlijk in Spanje en misschien ook in andere landen, bijvoorbeeld op theaterfestivals. Maar nu eerst de voorstellingen spelen die er de komende tijd staan. ¡No puedo esperar!
