Adrenaline in de Pyreneeën

Actief toerisme is in de Catalaanse Pyreneeën veel meer dan skiën en snowboarden in wintersportmekka’s als Baqueira-Beret en Boí Taüll. De pret is namelijk niet afgelopen zodra de sneeuw wijkt. Integendeel. Adrenalineverhogende outdooractiviteiten te over, in alle denkbare vormen. En altijd en overal omringd door het natuurschoon van het hooggebergte waar pieken van ruim 3000 meter geen uitzondering zijn.

In nummer 1-2021 lees je hoe fotograaf Jolande Schotten op pad ging met herders die ieder jaar met hun schapen naar hooggelegen weiden in de Pyreneeën trekken. Je kunt het nummer online bestellen.

Het Catalaanse deel van de Pyreneeën staat bekend om zijn ongekende buitensportmogelijkheden. Te midden van intens groene begroeiing, rafelige bergtoppen, lieflijke bergweiden en water in alle mogelijke verschijningsvormen kun je hier prachtig bergwandelen, paardrijden, mountainbiken, kanoën, kajakken, aan canyoning, hydrospeed en rafting doen, en nog heel veel meer. En dat alles ook nog zeer goed, op Catalaanse wijze georganiseerd.

Tijdloze dorpspleintjes

Het mooie is dat er naast al dat actief vertier ook op cultureel vlak van alles te zien is in talloze afgelegen, vaak middeleeuwse gehuchten met beeldige romaanse kerkjes op de tijdloos aandoende dorpspleintjes. Om over de lokale gastronomie nog maar te zwijgen. We likken er regelmatig onze vingers bij af, ondanks de basale aard van de gerechten bereid met in geologisch en klimatologisch opzicht weerbarstige omstandigheden in het achterhoofd. We proefden verschillende soorten slakken in saus. Wild zwijn, hert en gevogelte in aromatische stoofpotten, maar ook zwarte rijst, paddenstoelen en huisgemaakte kruidenlikeuren. Het meest typische gerecht is òlha aranesa. Een krachtige bouillon getrokken van kip, rund en varken, waaraan rijst, noedels en stukjes brood worden toegevoegd.

Blik op Frankrijk

Vielha, de hoofdstad van Vall d’Aran, ligt op drieënhalf uur rijden van Barcelona midden in de Spaanse Pyreneeën en grenzend aan Frankrijk. We maken te fiets én te paard kennis met het dal waarin de stad prachtig ligt omzoomd door ruige bergpieken met hier en daar nog een plakje sneeuw. Helaas heeft de architectuur mede door het bloeiende toerisme het onderspit moeten delven. Eentonige chalets omringen het wel aardige oude centrum. Je hebt hier toch meer het gevoel dat je midden in Oostenrijk zit dan dat je in Spanje bent. Gelukkig zijn we niet voor de architectuur naar dit afgelegen dal gekomen, waar Aranezen eeuwenlang hun blik meer op Frankrijk dan op Spanje hadden gericht. Tijd voor actie! Die vinden we na de fraaie en vanwege hoogteverschillen ook behoorlijk pittige fietstocht en de enerverende route te paard, in een steil omlaag stromende bergrivier.

Wil je wandelen of fietsen maar niet alles zelf hoeven te regelen? Kijk dan eens bij SNP Reizen.

Heldhaftig door de canyon

In de Bausen-canyon vlak bij het plaatsje Les, het laatste dorp voor je Frankrijk bereikt, hobbelen we al gekleed in onze wetsuits met een Landrover een berghelling op. Ergens halverwege de overdadig begroeide canyon stappen we uit om meteen glibberend tussen varens en over grote, met mos bedekte stenen achter gids Joan aan de natte afdaling in te zetten. Het regent, maar daar merken we niets van. We zijn al nat van de rivier, en boven ons hoofd en langs het water is het zo dichtbegroeid dat we de lucht amper zien. Zoveel tinten groen bij elkaar zagen we niet vaak. De afdaling die wij doen is een introductie en volgens Joan in principe geschikt voor iedereen vanaf 5 jaar, dus ook voor gezinnen. Dat lijkt ons wat jong, want wij voelen ons al behoorlijk heldhaftig tijdens enkele sprongen van watervallen en glijbanen over uitgesleten rotsen.

Vet geluk

Het zal niet de laatste keer zijn dat we grenzen verleggen in dit Spaanse hooggebergte. Het stadje Sort is uiterst welvarend, al zie je dat er niet aan af. Hier viel meerdere keren de jackpot van de Spaanse ‘dikke’ kerstloterij El Gordo. ‘Sort’ betekent dan ook ‘geluk’ in het Catalaans. Dat kan geen toeval zijn. Er wonen dus stiekem veel miljonairs. De vele hier gevestigde outdoorbedrijven zorgen voor extra levendigheid in de straten. Met La Rafting Company en Outdoor Adventour beginnen we ons Great Pyrenean Adventure: een raftingtocht over de wildste rivier van Spanje, de Noguera Pallaresa, met aansluitend een overnachting in een tentenkamp midden in een natuurgebied.

Kolkend raften

Naast de schuimende rivier krijgen we uitleg van gids Edu, die de spanning wel goed weet op te voeren. We móeten, wat er ook gebeurt, zijn orders volgen. ‘Paddle forward, paddle backward, left back, right back’ zijn commando’s die we de komende twee uur non-stop horen. Later op de rivier blijkt dat hij niets te veel heeft gezegd. Twee van ons kletteren van de raft en ondervinden hoe lastig het is om rustig te blijven in kolkend water met voor je opdoemende rotsen. Gelukkig is Edu uiterst bekwaam en zorgt hij met veel humor dat alles goed komt. Even varen we achteruit met onze ogen dicht. Op het moment dat we ze opendoen, stort de raft van een waterval af. Verderop komen we bij van deze adrenalinekick in een stukje rivier zonder stroming, zodat we rustig van het adembenemende landschap kunnen genieten. Wat voelen we ons nietig in het kleine bootje te midden van de loodrechte rotswanden die – aldus Edu – de natuurlijke inspiratiebron vormden voor Antoni Gaudí bij zijn excentrieke, organische ontwerpen.

Hier vind je meer actieve vakanties in Spanje

Hiken onder sterren

We passeren Gerri de la Sal. Hier werd eeuwenlang zout gewonnen. Edu vertelt ons over de raiers. Deze mannen deden hetzelfde als wij nu, maar dan op aan elkaar geregen vlotten van boomstammen, om hun handelswaar te ruilen. Veertig kilometer stroomafwaarts van Sort start ons volgende avontuur. Tussen de bomen op de oever wurmen we ons in een geïmproviseerde kleedkamer uit de wetsuits en zien onze rugzakken per provisorische kabelbaan op veertig meter hoogte naar ons toe glijden. We weten dan nog niet dat we de volgende dag zelf op die manier de rivier zullen oversteken. Samen met gids Jordi, die alles weet over de natuur, beginnen we de wandeltocht door Reserva Nacional de Boumort. Het is een pittige klim. Dat Unesco dit gebied heeft uitgeroepen tot Starlight-reservaat geeft wel aan hoever we van de bewoonde wereld zijn. Om dit nog eens te bevestigen cirkelen ver boven ons hoofd een paar zwarte gieren dreigend rond.

Lees ook: 4 x actieve vakanties in Spanje

Luxe bivak

In het goudgele namiddaglicht zien we voor ons als een oase een luxueus ogend tentenkamp liggen. Toch zal er een paar uur na ons vertrek de volgende dag geen spoor meer van te zien zijn. De ontvangst is uiterst aangenaam met pittige, lokale kazen, worst, olijven en wijn. Ver boven ons zien we een enorme grot. Hier woonden tot de jaren vijftig de mensen die het toen nog volledig gecultiveerde dal bewerkten. Nieuwsgierig geworden halen we Jordi over om ons dit grotdorpje te laten zien. Een uur klimmen later zien we ons tentenkamp in de diepte en laven we ons aan het weidse uitzicht vanaf hier. We lopen gebiologeerd door de enorme grot met afgebrokkelde muren waaruit we nog de ligging van kleine huisjes kunnen afleiden. De vloer van de kapel ligt bezaaid met geitenkeutels. Bij terugkeer krijgen we een geurige arrós de muntanya voorgeschoteld; rijst met paddenstoelen en vlees. We toosten op deze opnieuw spectaculaire dag met een ratafía, een lokale likeur van blauwe bessen en tientallen lokale kruiden. Helaas gaat het regenen en blijft de reusachtige telescoop die sterrenkundige Montse meebracht om ons enkele geheimen van het universum te onthullen, ongebruikt.

Oorverdovende stilte

Meer avontuur wacht ons bij een wandeling van 6,5 kilometer door de nog onbedorven kloof van Congost de Mont-rebei meer naar het zuiden. Het grotendeels als een sleuf uit de rotsen gehakte pad van 2,5 kilometer boven de rivier Noguera Ribagorçana is verbluffend. 500 meter hoge rotswanden vormen de muren van de kloof, die op de smalste plekken nog geen 20 meter breed is. Dat de markante rotsen in dit gebied beklommen kunnen worden, zien we aan de kleurige stipjes mens die eraan hangen. De stilte in dit gebied is bijna oorverdovend. We wandelen er letterlijk door de geschiedenis van de geologie dankzij de duidelijk zichtbare sedimentlagen op de rotswanden aan de overkant. De belangrijkste bewoner van dit tot wildreservaat geclassificeerde gebied is de Europese otter, zien we in het bezoekerscentrum. Op een tam aandoende vos en wat roofvogels na zien we echter geen andere dieren.

Overal water

In het enige nationale park van Catalonië, dat van Aigüestortes i Estany de Sant Maurici, maken we kennis met de ongekende wandelmogelijkheden in dit gebied. Gids Gerard vertelt over de talloze wandelroutes waar je dankzij berghutten (die gereserveerd moeten worden) met radioverbinding meerdere dagen over kunt doen. Wij wandelen langs het stuwmeer Mauricio naar de La Ratera-waterval. Het park telt bijna tweehonderd meren. Hierdoor hoor je vrijwel overal waar je loopt water ruisen, stromen kreekjes langs het pad of dendert water met hoge, schuimende snelheden loodrecht naar beneden, een weg zoekend over reusachtige rotsblokken die versierd zijn met gele bloemetjes. In de waterval ontstaat als toegift op alle pracht nog een miniatuurregenboog in het opspattende vocht. We hebben zojuist het paradijs ontdekt.

Saber más: Pyreneeën

Wanneer: Voor de activiteiten die wij deden is de periode van mei tot en met half oktober het best. Mijd augustus vanwege de hitte. Tussen eind november en maart is het gebied ideaal voor wintersport.

Vliegen: Je kunt vliegen op Barcelona El Prat en dan met de auto via Lleida in 3,5 uur naar Vielha rijden. Vliegen op het Franse Toulouse is ook een optie. Dan duurt de rit naar Vall d’Aran 2 uur.

Verblijf: In Vielha sliepen we in het kleinschalige hotel Albares aan een plein midden in het centrum. Over het ontbijt waren we minder enthousiast. Dat is beter in een barretje om de hoek. Vanaf het hotel zijn de outdoorbedrijven vaak lopend goed bereikbaar. Anders zijn er prima busverbindingen of taxi’s. Bij het dorpje Les ligt de bosrijke en kindvriendelijke camping Bedura Park met verwarmd openluchtzwembad.

Taal: In principe spreekt iedereen in de toeristische plaatsen Castiliaans oftewel Spaans. De voertaal is er echter Catalaans en in Vall d’Aran zelfs Aranees. Het is handig gebruik te maken van gidsen, die over het algemeen prima Engels spreken.

Nodig: De voor de wateractiviteiten noodzakelijke wetsuits en helmen worden verstrekt. Hier dien je je eigen badkleding onder te dragen. Voor canyoning heb je eigen sportschoenen met enig profiel nodig, die nat mogen worden. Een handdoek en toiletspullen voor een warme douche na afloop zijn geen overbodige luxe. Bij het raften en kayakken worden wel plastic schoenen verstrekt. Houd bij het wandelen in de bergen altijd rekening met mogelijk bruusk veranderende weersomstandigheden.

Lees ook: Fietsen & wandelen, de mooiste routes door Spanje

Dit artikel is eerder verschenen in ESPANJE! (España & más nummer 1, jaargang 2017) en de informatie kan achterhaald zijn. Auteur: Else Beekman.