De Balearen (Ibiza, Mallorca, Menorca en Formentera) overwegen om de aankoop van woningen door buitenlanders aan banden te gaan leggen. Dit omdat de lokale bevolking door de enorme prijsstijgingen van de afgelopen jaren geen huisvesting meer kan betalen.
De luxe huizen aan zee zorgen voor een domino-effect
Volgens El Diario roept de regering van de Balearen een werkgroep in het leven om te bekijken hoe de aankoop van onroerend goed door buitenlanders binnen de huidige (Europese) regelgeving kan worden beperkt. Een jaar geleden al keek de regering van de Balearen naar mogelijkheden tot tijdelijke onteigening van de bezittingen van grote vastgoedinvesteerders om die huizen en appartementen te kunnen gebruiken voor sociale verhuur. Nu buigt de autonome regering zich over de mogelijkheden om de aankoop van tweede huizen door buitenlanders aan banden te leggen gezien de toenemende escalatie van de huizenprijzen op de eilanden. In 2021 bedroeg de stijging van de huizenprijs op de Balearen 9,6%, het hoogste groeipercentage van het land, volgens het Nationaal Instituut voor de Statistiek. Het is overigens een probleem dat al langer bestaat: grond wordt steeds schaarser en er zijn steeds minder woningen beschikbaar als gevolg van de vakantieverhuur.
Meer dan een derde huizen verkocht aan buitenlanders
Op de Balearen wordt 38,95% van het totale vastgoed door buitenlanders gekocht, met name eengezinswoningen aan de kust waarvan de prijzen omhoog zijn geschoten. In de rest van het land ligt het aantal vastgoedtransacties met buitenlanders gemiddeld op 12,61%. Nu de verkoop aan buitenlanders – Britten (12,42%) en Duitsers (10,93%) voorop – na het beëindigen van de coronamaatregelen weer een grote vlucht neemt, zijn op de Balearen opnieuw de alarmbellen afgegaan. Bewoners van de Baleraren zijn nu 16,8 volledige salarissen kwijt aan de aankoop van een huis, meer dan het dubbele van wat nationaal vereist is – 7 jaar en acht maanden. Vooral voor lokale jongeren is de situatie nijpend. Volgens het Anuario de la Juventud en Baleares 2021 (Jaarboek van de jeugd op de Balearen 2021), opgesteld door de Universiteit van de Balearen (UIB), is het voor alleenstaande jongeren onmogelijk geworden om een huis te kopen of te huren omdat ze 93,8% van hun maandsalaris aan de hypotheek zouden moeten betalen of 111,2% van hun salaris aan de huur.
Jongeren kunnen op Ibiza en Mallorca bijna geen huis meer kopen
Ook op de Waddeneilanden
Volgens Josep Castells, de woordvoerder van de politieke partij MES per Menorca, die dit probleem heeft aangekaart, wordt in de komende maanden bekeken hoe regelgeving kan worden ingepast binnen de bestaande regelgeving van de Europese Unie. Hij wijst erop dat de Finse Åland-eilanden al regelgeving hebben die de toegang tot huisvesting beperkt tot de inwoners van het eiland. In Nederland bestaat dergelijke regelgeving overigens ook voor huurhuizen en in het geval van de Waddeneilanden voor koophuizen. Zo is op Terschelling een huisvestingsvergunning noodzakelijk voor een huurwoning met een reële kale huurprijs onder de €1.250 en voor een koopwoning met een reële koopprijs onder de €600.000.
Domino-effect van luxe vakantiehuizen
Algemeen directeur huisvesting en woningbouw van de Balearen, Eduardo Robsy, is voorstander van regulering. ‘Op de Balearen hebben we een complexe situatie omdat aan de ene kant de vraag blijft groeien. Aan de andere kant wordt de gebouwde voorraad meestal niet gebruikt voor de gewone bewoning, maar voor vakantieverhuur of de aankoop van tweede huizen door buitenlanders… dat leidt tot verdere prijsstijging.’ Volgens Robsy tonen tal van academische studies aan dat de hoge prijzen van het luxe vastgoedsegment onvermijdelijk een domino-effect hebben op de huizenprijzen in het algemeen. De voorzitter van het College van Makelaars van de Balearen, Natalia Bueno, beschouwt de hoge prijzen als ‘positief voor iedereen’ en pleit voor subsidies en een verlaagd tarief van de overdrachtsbelasting voor de lokale bevolking. ‘Indirect geven luxewoningen werk aan veel bewoners, van architecten tot hoveniers. Het in de kiem smoren zal een economisch probleem veroorzaken in de arbeidersklasse dat ervan afhankelijk is,’ aldus Bueno.
Probleem niet uniek voor Balearen
Hans Lenz, de algemeen directeur van Engels & Volkers op Mallorca en voorzitter van de Balearic National and International Real Estate Association (ABINI), noemt de voorstellen in strijd met de Europese wetgeving en het vrije verkeer van goederen en kapitaal. Hij wijst erop dat een dergelijke maatregel alleen kan als niet alleen buitenlanders maar ook Spanjaarden die niet op de Balearen wonen worden uitgesloten van een deel van de woningmarkt op de eilanden. Lenz is zich ervan bewust dat het probleem niet uniek is voor de Balearen, maar daar wel sterker wordt gevoeld: ‘Er worden prijzen betaald die het voor de bevolking erg moeilijk maken om toegang te krijgen. Dit is onacceptabel en moet worden opgelost, maar niet door te verbieden en te discrimineren, want dan creëren we een nieuw probleem.’
Verder lezen: gratis naar de Second Home Beurs
Meer informatie over Spanje
ESPANJE! is hét magazine voor iedere Spanjeliefhebber. Met ESPANJE! krijg je vier keer per jaar honderd pagina’s tips om het prachtige land aan en achter de heerlijke zonnige stranden en beroemde toeristische trekpleisters te ontdekken.
- Doe inspiratie op, onmisbaar voor je volgende Spanjereis
- Krijg tips voor onderweg en over de Spaanse gastronomie, taal en cultuur
- Altijd en overal gratis toegang tot de online edities
- Exclusieve abonneevoordelen, kortingen en winacties
- Altijd eenvoudig opzegbaar
