Standbeeld van Isabel in Granada.
De best bekeken miniserie op Netflix ooit, The Queen’s Gambit, heeft de populariteit van het schaakspel aangewakkerd, ook onder vrouwen en meisjes. Het zou koningin Isabel van Castilië, de vrouw die hier in Granada voor zich uit zit te staren, tevreden stemmen.
Door haar kreeg het schaakspel namelijk een sterke vrouw op het bord. In de tijd dat de Arabieren in de 8e eeuw het spel naar Spanje brachten was de gezel van de koning nog de mannelijke grootvizier. Rond 1475, toen Isabel gekroond werd tot koningin van Castilië, verscheen de dame of koningin pas ten tonele. Zij kon zich net als haar manlijke voorganger slechts één vakje verplaatsen.
Machtigste vrouw ter wereld
Na de succesvolle reis naar Amerika van Columbus werd Isabel gezien als de machtigste vrouw ter wereld. In 1495 kwam dan ook de regel die we nu kennen: de koningin kan zich in alle richtingen over het schaakbord verplaatsen. Voor het koningspaar in Spanje en op het schaakbord gold hetzelfde: de koningin had meer macht en slagkracht, maar de koning was het belangrijkst, als hij stierf was het spel uit. Dat ging trouwens niet helemaal op voor Ferdinand en Isabel. Hun dochters Catharina, Juana en Maria werden respectievelijk koningin van Engeland, Spanje (en Sardinië, Sicilië, Napels, grote delen van Amerika en de Filipijnen en de Bourgondische Nederlanden) en Portugal.
Meer lezen?
Vanaf de voorjaarseditie 2021 begint een nieuwe serie artikelen in ESPANJE! waarin de Vlaamse emeritus hoogleraar geschiedenis Edward De Maesschalck vertelt over de band tussen Spanje en Nederland. Hij begint met het ongelofelijke verhaal van Isabel en haar man Ferdinand. Bestel ‘m hier vast.
