Column: Vertrekbelasting op de schop

Aanslagen bij emigratie worden ook wel ‘conserverende aanslagen’ genoemd en worden onder meer bij pensioen en lijfrentes opgelegd. Feitelijk wordt bij emigratie het gehele pensioen en/of de lijfrente belast alsof het ineens was afgekocht of ontvangen. Een gemiddelde werkende Nederlander bouwt al snel voor meerdere honderdduizenden euro’s

aan pensioen- en lijfrentevermogen op. Als hier bij vertrek ineens belasting over wordt geheven (tot 52%) dan gaat het dus om heel hoge aanslagen. Er is ook een reden waarom de fiscus dit doet. Men wil namelijk voorkomen dat mensen eerst naar het buitenland verhuizen en direct daarna het pensioen of de lijfrente afkopen. In veel gevallen mag alleen het nieuwe woonland hierover heffen, waardoor de fiscus met lege handen achterblijft.

Lees meer: Akte voor nieuwbouw in Spanje verlijden: welke documenten nodig?

Om deze belastingvlucht tegen te gaan legt Nederland bij emigratie een belastingaanslag op: de conserverende aanslag. Deze aanslag hoef je niet meteen te betalen, hiervoor krijg je in principe uitstel van betaling. De conserverende aanslag voor pensioen en lijfrente wordt na uiterlijk tien jaar kwijtgescholden. In de tussenliggende tien jaar moet de conserverende aanslag alleen worden betaald als je na de emigratie een ‘verboden’ handeling zou doen, bijvoorbeeld je pensioen afkopen. Zo kan Nederland nog meekijken – en belasting heffen – tot tien jaar na een emigratie.

Probleem voor Nederland is dat deze heffing in kan gaan tegen afspraken in belastingverdragen met andere landen. Zo zou het dus zelfs kunnen gebeuren dat Nederland én Spanje belasting heffen na een pensioenafkoop. De Hoge Raad heeft op 14 juli gezegd dat Nederland in een aantal gevallen geen conserverende aanslag meer op mag leggen. Het moet dan in ieder geval gaan om een emigratie naar een land met een belastingverdrag dat Nederland geen heffingsrechten meer geeft. En Spanje is zo’n land. Volgens de Hoge Raad mag er in dat geval alleen nog een conserverende aanslag worden opgelegd bij pensioen dat is opgebouwd vanaf 2009 en bij lijfrentes die zijn opgebouwd van 1992 tot en met 2000 of na 2009.

Lees meer: Advies bij het verkopen van je Spaanse woning

Het goede nieuws is dus dat voor het grootste deel van het pensioen en voor een belangrijk deel van de lijfrentes door Nederland bij emigratie naar Spanje geen conserverende aanslag meer mag worden opgelegd. En dat wil ook zeggen dat als er na emigratie een verboden handeling plaats zou vinden, zoals een afkoop, Nederland nog maar over een klein bedrag belasting kan invorderen. Met uitzondering van ambtenarenpensioenen mogen (gewone) pensioenen alleen nog worden belast in Spanje. En op die manier kun je per saldo gunstiger af zijn.

Dit artikel is eerder verschenen in ESPANJE! (nummer 2, jaargang 2018) en de informatie kan achterhaald zijn. Auteur: Thomas Vermeulen