Salvador Dalí

De Spaanse kunstenaar Salvador Dalí is een wereldwijd fenomeen. Dat hij een beetje gek was en prachtige schilderijen maken weten we allemaal, maar wat deed de kunstenaar nog meer?

Het leven van Salvador Dalí

Salvador Dalí is op 11 mei 1904 geboren in het plaatsje Figueres, Spanje. Op zesjarige leeftijd maakte hij zijn eerste schilderij, het landschap van Figueres. In het stadstheater zijn geboorteplaats vond in 1918 zijn eerste tentoonstelling plaats. Dalí ging naar een privéschool en koos daarna voor de kunstacademie in Madrid.

Hij leed altijd al aan grootheidswaanzin en probeerde vooral een imago neer te zetten. Dit kreeg hij voor elkaar met zijn snor, die we natuurlijk allemaal kennen, maar ook door een cape met een vrolijk gekleurde vlinderjas erbij. In 1928 gaat hij naar Parijs om zich aan te sluiten bij de Parijse Surrealistische groep, geleid door schrijver André Breton, die van het surrealisme een nieuwe kunstvorm maakte. In de groep werden verschillende surrealistische schrijvers en kunstenaars bij elkaar gebracht. Hier ontmoette Dalí verschillende bekende kunstenaars, waaronder Pablo Picasso.

Gala

Zes jaar later trouwt hij met Gala, de vrouw die eerst zijn minnares was. Ze kwam uit Rusland en toen zij Dalí ontmoette, had zij al een relatie met een andere man. Gala was voor veel schilderijen van Dalí een inspiratie. In het jaar dat ze trouwden, hield hij ook zijn eerste grote tentoonstelling in New York. Later volgden hier meer tentoonstellingen in het beroemde MOMA. In 1980 kreeg Dalí last van verlamming door de ziekte van Parkinson waardoor hij moest stoppen met schilderen. Zijn gezondheid ging ook ver achteruit na het overlijden van zijn vrouw in 1982. Na een brand in zijn huis in Púbol liep Dalí nog ernstige verwondingen op.  Vervolgens overleed hij in 1989 aan een hartaanval in zijn eigen museum in Figueras, waar hij op dat moment woonde. In zijn testament liet hij al zijn werk aan de Spaanse staat achter.

Het surrealisme

Bij het surrealisme, de stijl die Dalí beoefende, vallen de ‘gewone’ regels van de kunst, zoals perspectief, weg. De grenzen tussen de werkelijkheid en fantasie worden vaak opgezocht. Surrealisten werden geïnspireerd door het onderbewustzijn en door dromen. Om dit te bereiken werden vaak drugs en alcohol gebruikt. Of Dalí ook een gebruiker was, is niet bekend. In het surrealisme van Dalí komt vooral vaak de sterfelijkheid van de mens, en de strijd daartegen, naar voren.

Dalí in Spanje

Het werk van Dalí is in Spanje op verschillende plekken te bewonderen: samen vormen deze locaties de zogenoemde Dalí-driehoek. Lees hier meer over de Dalí-driehoek.

Teatre-Museu Dalí

Het Teatre-Museu Dalí staat in zijn geboorteplaats Figueres en is ontworpen door Dalí zelf. Dit vroegere theater is tegenwoordig het grootste surrealistische bouwwerk ter wereld. In het museum vind je verschillende werken van de kunstenaar, uit de periode dat hij jong was maar ook latere werken. Er zijn niet alleen schilderijen te bewonderen maar bijvoorbeeld ook foto’s, tekeningen en zijn sieraden. Dalí is hier ook begraven. Zijn graf is te vinden in het midden van het museum.

Kasteel Gala-Dalí

In Púbol vind je het Gala-Dalí kasteel. Dit kasteel heeft Dalí gekocht voor zijn vrouw Gala. Er zijn verschillende ruimtes ontworpen en gemaakt door Dalí.

Casa-Museu Salvador Dalí

In Port Lligat in het noorden van Catalonië, vlak bij het idyllische dorp Cadaqués, bevindt zich het Casa-Museu Salvador Dalí. Het pand waarin het museum gevestigd is, was vroeger het huis van de kunstenaar. Veel van zijn werken zijn hier tot stand gekomen.

Andere locaties

Werken van Dalí zijn ook te bewonderen in het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia en in het Museo Thyssen-Bornemisza, beide in Madrid.

In New York, in het MOMA, zijn ook veel werken te vinden, waaronder Illumined Pleasures. Iets dichterbij, in Parijs, zijn werken van Dalí te vinden bij Espace Dalí Gallery. Tot met 15 april 2018 is dit gesloten wegens onderhoud.

Films, boeken en… parfum

Naar de kunstenaar zijn verschillende parfums genoemd. In het jaar 1982 werd Dalí door de bekende Jean Paul Grigory en Gilles Pommereau gevraagd of ze zijn naam mochten gebruiken voor verschillende parfums. De flacons van de parfums zijn allemaal geïnspireerd op de surrealistische stijl van de kunstenaar.

Dalí heeft naast zijn schilderijen ook meegewerkt aan de Walt Disney animatiefilm Destino. Er zijn meer films gemaakt door Dalí, Impressions de la Haute Mongolie en Un chien andalou zijn twee bekende. De films werden beide gezien als schandalig. Schrijven kon de surrealist ook: het script van de film Babaou is door hem geschreven.

Over Dalí en zijn kunst zijn ook talloze boeken verschenen.

Feitjes

• Dali’s broer heette ook Salvador Dalí, maar overleed voor de geboorte van Dalí.
• Dalí had een obsessie voor Adolf Hitler. Hij heeft eens gezegd: ‘Ik heb vaak gedroomd over Hitler als een vrouw.’
• Het logo van het bekende lollymerk Chupa Chups is ontworpen door Dalí
• Een bekende quote van Dalí is: ’Ik wil alleen Salvador Dalí zijn en verder niks.’ Deze quote duidt volgens sommigen op zijn grootheidswaanzin.

Dali’s bekendste schilderijen

1. The Persistence of Memory
2. Swans Reflecting Elephants
3. Dream Caused by the Flight of a Bee Around a Pomegranate a Second Before Awakening
4. The Great Masturbator
5. The Burning Giraffe

Meer lezen?

De driehoek van Dalí

Zijn theatrale museum, de echtelijke sponde en een kasteel dat Salvador Dalí voor zijn muze kocht, vormen samen een heuse Dalí- driehoek. Dit zet de woeste noordoostkust van Spanje, de Costa Brava, in een geheel ander perspectief. De zee dient hier vooral als achtergrond voor de kunstwerken van de grote Spaanse surrealist.

Tickets voor alle belangrijk bezienswaardigheden in Spanje!

Ga je op stedentrip naar Barcelona of wil je tijdens je vakantie in Andalusië ook een bezoek brengen aan het Alhambra? Zorg er dan voor dat je je entreekaarten van tevoren bestelt. Met ESPANJE! kan dat heel makkelijk online, snel en betrouwbaar.