Bij Madrid denkt iedereen natuurlijk direct aan de hoofdstad van Spanje, maar Madrid is ook de regio waar deze stad ligt. En die regio biedt meer dan een metropool.  Madrid is het politieke en culturele hart van Spanje, letterlijk. De metropool ligt in het midden van het Iberisch Schiereiland op de Spaanse hoogvlakte: zo’n 667 meter boven zeeniveau. Door de centrale ligging, geschiedenis en politieke en financiële functies wordt Madrid als de belangrijkste stad gezien. Het is de hoofdstad van Spanje en van de gelijknamige autonome regio en provincie. De meeste autonome gemeenschappen zijn onderverdeeld in een aantal provincies, maar dat geldt niet voor Madrid. Die streek telt er slechts één. De regio grenst in het westen aan Castilië en León en wordt verder door Castilië – La Mancha omringt. Er zijn twee bekende bergen in het gebied te vinden, daar is de Bola del Mundo (2265 meter) er één van. De andere ‘berg’ is de enorme rotspartij El Yelmo met een hoogte van 1717 meter. In de Sierra de Guadarrama vind je de gezellige skioorden Valdesqui en Navacerrada.

Lees ook: Het Madrid van flamencodanser Alfonso Losa

Wat heeft Madrid te bieden?

De hoofdstad Madrid ademt cultuur en reuring, en heeft vele gezichten. Het is er rustig en gezellig druk, modern en traditioneel, statig en volks. Je verveelt je geen moment in deze veelzijdige wereldstad. Maar de streek kent ook bijzonder charmante (berg)dorpjes als Chinchón of San Lorenzo de El Escorial. Laat Madrid dus ook vooral eens achter je en je zult zien dat de regio nog veel meer te bieden heeft. De stad Madrid is een prima uitvalsbasis om de streek beter te leren kennen.

Madrid (stad)

Liefhebbers van kunst en cultuur kunnen hun hart ophalen aan de zogenoemde kunstdriehoek. Niet ver van elkaar vandaan liggen drie internationaal befaamde musea: het PradoReina Sofía en het Thyssen-Bornemisza. Het Museo Nacional del Prado is één van de grootste en beroemdste kunstmusea ter wereld. De collectie bevat veel schilderijen van oude, Spaanse meesters als Diego Velázquez, Francisco Goya en Francisco de Zurbarán. In het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía vind je moderne en hedendaagse kunst, zoals de Guernica van Pablo Picasso waarmee hij de gruwel van de Spaanse burgeroorlog verbeeldde. De privécollectie van baron Thyssen toont een heel scala aan westerse schilderijen: van vroege Italiaanse kunst tot aan experimentele avant-garde en popart. Maar ook de stad Madrid zelf ademt kunst en cultuur. Zo is het statige koninklijk paleis in de hoofdstad, het werkpaleis van koning Felipe VI, het bezoeken waard. Met een oppervlakte van 135.000 vierkante kilometer en 3418 kamers is het het grootste koninklijke paleis ter wereld. Parque del Buen Retiro is een fijne plek om je even terug te trekken. Maak bijvoorbeeld een romantisch boottochtje over de vijver van het park of bezoek het kristallen paleis (Palacio de Cristal).

Lees ook: Twan tipt: het leukste obscure museum van Madrid

De stad uit

Circa 40 kilometer ten noorden van Madrid bevindt zich de beladen Valle de los Caídos (Vallei der Gevallenen). De militaire dictator Francisco Franco en José Antonio Primo de Rivera, oprichter van de Spaanse fascistische partij, liggen onder anderen in de rotsen begraven. Een ander immens bouwwerk dat een belangrijke rol heeft gespeeld in de geschiedenis, doemt op in het dorp San Lorenzo de El Escorial. Daar bevindt zich El Escorial: een abdijcomplex van koning Felipe II (Filips II). Het enorme kasteel huisvest bovendien een koninklijk mausoleum en enorme bibliotheek, en staat op de werelderfgoedlijst van Unesco. In de regio Madrid vind je daarnaast een hoop lieflijke dorpjes. Een voorbeeld daarvan is Chinchón, naar de lokale anijslikeur, waar de huizen met hun balkonnetjes aan het middeleeuwse, centrale plein opeen gepakt staan. In de zeventiende eeuw raakte de Plaza Mayor volledig ingesloten door het dorp. Alcalá de Henares, geboorteplaats van Miguel de Cervantes, verwelkomde als eerste universiteitsstad ter wereld veel beroemde schrijvers en dichters. Francisco de Quevedo, Lope de Vega, Calderón de la Barca, Antonio de Nebrija en San Juan de la Cruz streken er onder anderen neer. Alcalá de Henares staat ook bekend om de vele ooievaars die het hele jaar door naar de stad komen. Bij Aranjuez komen de rivieren de Taag en de Jarama bijeen. Deze groene plaats met bossen, parken en tuinen waarin een groot aantal fonteinen en standbeelden staat, doet heel idyllisch aan.

Lees ook: 10 x zien en doen in Madrid

Meer lezen?

De volgende artikelen verschenen eerder in het magazine ESPANJE! en kun je nu op de website lezen:

Mi Madrid: museos, mercados & matadero

Hoe kom je in Madrid?

Vliegen

Madrid telt drie luchthavens:

  • Madrid, Aeropuerto Adolfo Suárez Madrid-Barajas
  • Madrid, Aeropuerto de Madrid-Cuatro Vientos
  • Madrid, Aeropuerto de Madrid/Torrejón

Vliegtickets Amsterdam – Madrid

Transport ter plekke

Madrid heeft daarnaast een uitgebreid metronetwerk en meerdere sneltramlijnen. In de nabije omgeving rijden de Cercanías, de korteafstandstreinen. Vanaf station Atocha kun je eenvoudig opstappen. Madrid is ook het knooppunt voor de AVE, de hogesnelheidslijnen naar Barcelona en Málaga.

Mediterraan landklimaat

De streek heeft een mediterraan klimaat met warme zomers en betrekkelijk koude winters. Doordat Madrid op ongeveer 667 meter boven zeeniveau ligt, wijkt het klimaat sterk af van de kustregio’s. De winters zijn voor Spaanse begrippen erg koud met minimumtemperaturen beneden het vriespunt en soms sneeuw. De zomers zijn extreem heet: in de maanden juli en augustus komt de temperatuur bijna niet onder de 30 graden uit. Deze loopt zelfs regelmatig op tot zo’n 40 graden Celsius. ’s Nachts daalt de temperatuur wel flink en is het aangenaam koel.

De geschiedenis van Madrid

Madrid is niet altijd het politieke hart van Spanje geweest. Toledo vervulde als hoofdstad van onder anderen de Visigoten en als zelfstandig rijk binnen het Moorse koninkrijk bijvoorbeeld een veel belangrijkere rol. In Madrid zijn geen sporen van de Romeinen of Visigoten gevonden. Zij vonden de streek vermoedelijk niet aantrekkelijk genoeg: ze konden geen haven aanleggen en de regio lag niet op de handelsroute.

De eerste historische feiten dateren pas uit de negende eeuw, wat vrij laat is in vergelijking met de rest van Spanje. In die tijd waren de Moren aan de macht. De toenmalige emir van Al-Andalus (zoals het Iberisch Schiereiland onder de Moren heette), Mohammed I van Córdoba, liet een paleis bouwen op de plek waar nu het koninklijk paleis van Madrid staat. Het enorme bouwwerk verrees aan de rivier Manzanares, die de Moren al-Majrit (Margerit) noemden. De naam Madrid stamt af van deze plek en van die Arabische term.

Tot ver in de vijftiende eeuw bleven er Moren en Sefardische Joden in de streek wonen, ondanks de herovering van het gebied door de christenen. Deze nieuwe overheersers zorgden ervoor dat Madrid in 1123 officiële stadsrechten kreeg. Koning Felipe II verplaatste het Spaanse gerechtshof daarop in 1561 naar de stad, die daardoor officieus veranderde in de hoofdstad van het land. Madrid kreeg onder leiding van koning Carlos III een grondige opknapbeurt. Er werden onder meer nieuwe paleizen, bruggen, ziekenhuizen en parken gebouwd. Madrid kreeg steeds meer de allure van een wereldstad en werd officieel het centrum van Spanje.

Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) kreeg de hoofdstad echter een behoorlijke dreun te verwerken. Drie jaar lang was de stad bezet, tot het einde van de oorlog in 1939. Madrid ging de boeken in als de eerste stad in de geschiedenis die werd gebombardeerd door vliegtuigen, met het doel burgers te raken.

Cultuur in Madrid

De regio Madrid heeft veel beroemde intellectuelen voortgebracht. Zij studeerden veelal aan de Residencia de Estudiantes in de Spaanse hoofdstad. Dit instituut waar onder anderen Federico García Lorca, Luis Buñuel en Salvador Dalí studeerden, werd in 1910 door de regering opgericht en volgde de idealen van het vrije onderwijs. Nog altijd is de residencia een ontmoetingsplek voor intellectuelen en worden er regelmatig lezingen, concerten en exposities gehouden. De crème de la crème van de Spaanse flamencowereld ontmoet elkaar vooral in restaurant Casa Patas. Niet alleen in Andalusië bruist het van de flamenco, ook Madrid heeft vele podia. De muziek van de Spaanse zigeuners is wild en treurig, zwaarmoedig en vol passie.

Madrid heeft zijn eigen visie op de Spaanse keuken, die behoorlijk verschilt met die van Barcelona of Valencia. Daar eet men veel vis, schaaldieren en paella. De traditionele Madrileense keuken bestaat zowel uit vlees als vis, peulvruchten, eieren, verschillende soorten worst en stoofpotjes. Op veel plekken in de stad worden de tapas daarnaast nog op traditionele wijze gegeten, namelijk gratis bij een drankje.

Meer lezen?

Alle regio's van Spanje

Hier vind je informatie over de verschillende Spaanse regio's, allemaal op één overzichtelijke pagina. Van Asturië tot aan Valencia en van Melilla tot aan Aragón: ESPANJE! geeft je alle kennis over de prachtige autonome gemeenschappen in Spanje.

 

 

Lees alle berichten over:

hoofdstad
Madrid
politiek centrum
Stedentrip