De Spaanse taal & Cultuur

De Spaanse schrijver en academicus Javier Marías is zondag 11 september 2022 op 70-jarige leeftijd overleden in een ziekenhuis in Madrid, waar hij werd opgenomen voor een longaandoening. Zijn uitgever Alfaguara had op 15 augustus al gemeld dat de auteur leed aan een longaandoening ‘waarvan hij aan het herstellen was’.

Waarom is Spanje eigenlijk zo leuk? Een vraag waar we wel honderd goede antwoorden op weten. Dit zijn voor ons de toen hoofdredenen.

1. Spanje heeft bijna 8000 kilometer kust met mooie stranden

Veel toeristen komen er speciaal voor naar Spanje: de (zonnige) costa’s. Spanje telt bijna 8000 kilometer kustlijn en honderden leuke badplaatsen voor een heerlijke vakantie. Wij zetten in dit artikel alle kusten in Spanje voor je op een rij. 

Op 11 september gaan Catalanen (mét hun vlaggen) massaal de straat op.

Wie Barcelona bezoekt kan bijna niet om hem heen. Miljoenen toeristen bezichtigen jaarlijks het wereldberoemde park dat zijn idee was en nog altijd zijn naam draagt. Bijna twee eeuwen lang behoorde de familie Güell tot de meest invloedrijke families van Spanje. Eusebi Güell is ongetwijfeld de beroemdste telg uit deze Catalaanse familie. Hij ging de geschiedenis in als industriemagnaat, politicus, maar bovenal als mecenas van Antoni Gaudí. Wie was Eusebi Guëll?

Als we in Spanje zijn genieten we vaak van dingen die voor Spanjaarden de normaalste zaak van de wereld zijn. En daar kunnen we nog best iets van leren, toch?

Spanje is net als Nederland een echt voetballand. Ook het vrouwenvoetbal krijgt daar steeds meer voet aan de grond. De eerste vrouwenliga, de Primera División Femenina, bestaat sinds 1988. Maar de eerste Spaanse vrouwenvoetbalclub was er meer dan 100 jaar geleden al....

Santiago Calatrava bepaalde het gezicht van Valencia. Opdrachtgevers staan voor hem in de rij.  Of er nu een toren of een metrostation, een universiteitscampus of een brug moet komen, overal – van New York tot Dubai, van Mexico tot de Haarlemmermeer – wil men het liefst een Calatrava. Wie is hij en hoe gaat Calatrava te werk?

Helaas dit jaar geen Tomatina zoals we gewend zijn. Buñol roept fans in de hele wereld op, om tóch mee te doen aan dit beroemde tomatenfeest.

Antoni Gaudí Was een Catalaanse architect en leefde van 1852 tot 1926 in Spanje. Rond het jaar 1900 ontwierp hij vooral in Barcelona markante gebouwen en projecten. Van al zijn werken is de Sagrada Familia toch wel de bekendste maar er zijn veel meer mooie werken die Antoni Gaudi ontworpen heeft.

De Spaanse wielerronde Vuelta komt eind augustus naar Nederland. Op 19 augustus wordt er gefietst in Utrecht, op 20 augustus is het peloton in Den Bosch en de 3e etappe gaat op 21 augustus opnieuw door het Brabantse land vanuit Den Bosch. Op 23 augustus gaat de Vuelta dan verder in Baskenland en op 11 september is de finish in Madrid.

Ons lijkt het wel wat, oud worden in Spanje. De zon op je bol, lekker eten en veel gezelligheid op straat doen een mens op leeftijd goed. Dat Spanje het Europese land is waar mensen het oudst worden, verbaast dan ook niet hard. Jongens die nu geboren worden in Spanje, worden gemiddeld 80,3 jaar oud; voor meisjes is dat zelfs 85,6 jaar. Dat is ruim 10 jaar ouder dan het wereldwijde gemiddelde! 

Tomatengevechten, aanvallen van Vikingen met horens op hun hoofden, menselijke torens. De zomer betekent feest in Spanje. Deze acht feesten hieronder zijn beslist een omweg waard. Bianca van Kralingen uit Pontevedra, blogger van OntdekGalicie.nl: ‘Tijdens de Romería Vikinga, zoals de Vikingfeesten in Galicia officieel heten, staan duizenden mensen gekleed in berenvellen, met helmen met horens op het hoofd en zwaarden in de hand, op de kade van de Río Ulla te wachten op de invasie van de Vikingen.

Wie was Frida Kahlo? We kennen allemaal haar kleurige beeltenis met bloemen in het haar maar weinigen weten iets over het leven van deze Mexicaanse kunstenares die uitgroeide tot een internationaal stijlicoon.

Dat Spanje heel veel feesten en vieringen heeft is bekend en een aantal Spaanse tradities is met recht bijzonder, hilarisch en op zijn best een béétje vreemd te noemen. Tot die laatste groep behoort El Salto del Colacho in Castrillo de la Murcia in de provincie Burgos. Sinds 1620 vindt daar elk jaar de ‘sprong van de duivel’ plaats. So far so good. Maar wie zich afvraagt hoe, wat en waarover, zal bij het antwoord de wenkbrauwen toch lichtjes optrekken: over baby’s!

In de zomer van 2022 zijn weer flink wat Spaanse en Spaanstalige films, series en documentaires op Netflix geplaatst. Van spiksplinternieuwe originele Netflixseries uit Spanje, Argentinië en Mexico tot films en documentaires die 10 of 20 jaar geleden al in Spanje draaiden maar nu ook in Nederland te zien zijn. Stuk voor stuk bijzondere documentaires waardoor je Spanje beter leert kennen.  Sommige van de films kun je trouwens ook op YouTube vinden. We hebben 25 films en series die in juni  en juli 2022 op Netflix werden geplaatst op een rijtje gezet. Met alle trailers erbij zodat je makkelijker kunt kiezen.

Langs de Spaanse snelweg rijst er zo nu en dan een levensgroot silhouet van een stier op. De toro de Osborne werd in de jaren vijftig bedacht door een reclamebureau om het drankje Brandy de Jerez te promoten, maar ontwikkelde zich in de loop der jaren tot een cultuursymbool van Spanje. In 2021 bestond de Osborne-stier 65 jaar.

Ieder lichaam is een strandlichaam. Met die boodschap heeft het Spaanse ministerie van Gelijkheid een campagne gelanceerd tegen violencia estética. “De zomer is voor iedereen”, zei de minister Ione Belarra bij de lancering van de campagne. Maar de campagne valt niet bij iedereen in goede aarde. Op de campagneposter zijn foto’s te zien van vrouwen in alle soorten en maten. Vooral wat steviger vrouwen, maar ook een wat oudere vrouw met een geamputeerde borst. Boven de strandfoto staat El verano también es nuestro, de zomer is ook van ons.

Op 25 juli wordt in Galicië de Día Nacional de Galicia gevierd, ook wel de Día de Santiago  Apóstol genoemd. Op die dag is het groot feest in Santagio de Compostela. Maar ook in de rest van Galicië en andere delen van Spanje, zoals Madrid, Baskenland en Navarra wordt deze dag van de Heilige Jakobus, de patroonheilige van Spanje, gevierd. Scholen, bedrijven en overheidskantoren in de autonome regio’s die deze dag vieren, zijn veelal gesloten.

Lekker lui op de bank films kijken en tegelijkertijd weer een beetje Spaans leren. Dat kan met deze  Spaanstalige films die nu te zien zijn via Cinemember. Van de oer-Spaanse film El Olivo over een boer die treurt om de 2000 jaar oude olijfboom die van zijn land is gehaald, to de romantische komedie El amor menos pensado over een echtpaar dat na vertrek van hun enige zoon besluit te scheiden en op Tinderpad te gaan. Een proefabonnement van twee weken bij Cinemember is helemaal gratis! 

De Nationale Opera herneemt in augustus en september de populaire opera Carmen in de veelgeprezen enscenering van Robert Carsen. Voor deze productie zoeken ze veel, héél veel vrijwilligers; zo’n 400 vanaf de leeftijd van 18 jaar (m/v/x). Zij zullen vanaf een tribune op het toneel in de slotscène van de opera getuige zijn van Carmens noodlottige einde.

Waarom hebben de protestanten hier in de Lage Landen Maria overboord gegooid en wordt ze in Spanje nog dagelijks gekoesterd? Daarvoor moeten we teruggaan naar de tijd van vóór het Christendom, want veel gebruiken en feesten hebben een voor-christelijke oorsprong. Terwijl we veel weten over de Romeinse, de Griekse en de Germaanse godenwereld, is er zeer weinig bekend over de oude godenwereld op het Iberisch Schiereiland. Simpelweg omdat die cultuur door de vele veroveringen is weggevaagd.

Deel 3 van de spannende Mexicaanse whodunnit Quién mató a Sara verscheen op 18 mei 2022 op Netflix. Het eerste deel dat op 24 maart 2021 in Nederland uitkwam, veroverde meteen een plek in de Netflix top 10. Op 19 mei 2021 kwam ook deel 2 uit in Nederland. En nu is er dan het derde deel van de serie waarin wordt uitgezocht wie verantwoordlijk was voor de dood van Sara. Maar dat blijkt helaas geen aanrader. Hieronder leggen we uit waarom niet.

De vierde ontmoeting in de serie De schrijver als hoofdpersoon  in de OBA in Amsterdam is met de Sevillaanse schrijfster Sara Mesa, een van de meest bekroonde jonge schrijfsters in de Spaans literatuur. Zij zal op 21 juni worden geïnterviewd door literair criticus Ger Groot, in het gezelschap van Nadia Ramer, de Nederlandse vertaalster van haar werk. 

Op school leer je niet altijd het Spaans dat ook op straat wordt gesproken, tenzij je profe een crack is natuurlijk, dat is natuurlijk super guay. Hieronder tien Spaanse woorden die je zeker zult kennen uit Netflixseries als La Casa de Papel, Valeria en Elite. Un...

¿Salimos de tranquis? Het Spaans van Spanjaarden onderling is heel anders dan de taal die je leert op Duolingo. Wat dat betreft geven series als Élite en de teksten van popsterren als Rosalía een veel betere weergave van de Spaanse spreektaal. Een alternatieve taalcursus aan de hand van Netflix en Spotify.

Op 12 mei 2022 is in Nijmegen het Platform Spaans gelanceerd. In aanwezigheid van acht ambassadeurs van Spanje en andere Spaanstalige landen en een groot aantal docenten Spaans en hispanisten werd het platform ten doop gehouden. Initiatiefnemers zijn onder andere het Instituto Cervantes, faculteiten Spaans, diverse ambassades en de Vereniging Docenten Spaans in Nederland en Levende Talen.